Badania przy bólu w klatce piersiowej

Stan ogólny pacjenta. Często jest to najważniejsza część badania fizykalnego. Wielu pacjentów z zawałem mięśnia sercowego wygląda blado, obserwuje się u nich niepokój. Pacjenci cierpiący na rozwarstwienie ściany aorty są często pobudzeni i mogą przypominać chorych ze wstrząsem, nawet jeśli mają prawidłowe ciśnienie tętnicze krwi.

Ocena czynności życiowych. Porównać tętno i ciśnienie tętnicze krwi na kończynach górnych i dolnych (w przypadku rozwarstwienia ściany aorty występuje rozbieżność wartości). Niedociśnienie może się poja­wiać w przebiegu zawału mięśnia sercowego, masywnej zatorowości płucnej, rozwarstwienia ściany aorty i odmy zastawkowej. Ciśnienie krwi może jednak być prawidłowe lub podwyższone nawet u pacjentów w stanach bardzo ciężkich. Szybki oddech nie jest objawem specyficz­nym, ale jego obecność wymaga wykluczenia stanów ostrych (wczesne­go okresu wstrząsu, zatoru płucnego, zastoinowej niewydolności serca), zanim uzna się go za objaw niepokoju.

Głowa, oczy, uszy, nos i gardło. Zbadać oczy i dno oka w celu sprawdze­nia, czy nie ma oznak miażdżycy tętnic (kępki żółte, obwódka starcza, objaw skrzyżowania, objaw druta srebrnego).

Szyja. Ustalić położenie tchawicy (zmienione w przypadku odmy opłucno­wej zastawkowej). Zbadać żyły szyjne pod kątem rozszerzenia i wystę­powania objawu Kussmaula (wzrost rozszerzenia żył szyjnych przy wdechu). Rozszerzenie żył szyjnych może występować w przypadku zatoru płucnego, zastoinowej niewydolności serca, zawału prawej ko­mory mięśnia sercowego, odmy zastawkowej, tamponady serca.

Płuca. Upewnić się, czy szmer oddechowy nad polami płucnymi jest obu­stronny i symetryczny. Osłuchać płuca pod kątem rzężeń średniobańko­wych, grubobańkowych czy świstów.

Klatka piersiowa. Sprawdzić, czy na ścianie klatki piersiowej nie ma wy­sypki lub pęcherzyków w obrębie pojedynczego dermatomu (półpasiec). Obmacać w celu sprawdzenia obecności powietrza w tkance podskórnej (pęknięcie przełyku, odma opłucnowa), oraz tkliwości (5% przypadków zawału mięśnia sercowego wiąże się z bólem klatki piersiowej), jak również rumienia i obrzęku (objawu Tietze’a).

Serce. Osłuchiwanie serca w przypadkach ratowania życia jest często trudne do przeprowadzenia w sposób doskonały, należy jednak spróbować ocenić obecność charakterystycznych szmerów i tonów serca.

Jama brzuszna. Zbadać napięcie, tkliwość, obecność szmerów, guzów.

Kończyny. Stwierdzić, czy nie ma obrzęków, zbadać tętno (obecność i sy­metryczność), zwrócić uwagę na sinicę, pałeczkowatość palców, tkli­wość łydek, obecność żylaków.

Badanie neurologiczne. Sprawdzić, czy nie ma osłabienia odruchów (obja­wy ogniskowe wraz z bólem w klatce piersiowej występują w rozwar­stwieniu ściany aorty).